29 Haziran 2020 Pazartesi

Yönetim Bilişim Sistemleri (YBS) - Management Information System - MIS)

Bir işletmede yöneticinin doğru ve hızlı kararlar alabilmesi için bu kararları destekleyecek bazı bilgilere ihtiyaç duyulmaktadır.Yönetimin bilgi gereksimini karşılayan sistemlere genel olarak "bilişim sistemleri" adı verilmektedir.Ancak, bu kavramın kapsamını genişleterek bilginin bilgisayarlar aracılığıyla işlenmesi ve iletilmesi fonksiyonlarının da katılmasıyla beraber bu kavram yerine "yönetim bilişim sistemleri" kullanılmaya başlanmıştır.

Bilişim sistemlerinde amaç, bir işletmedeki bilgilerin bir araya getirilerek, düzenlenmesi, saklanması ve gereksinim duyulduğunda kolaylıkla erişilebilmesidir. Bu bilgiler yöneticinin yararlanacağı formata dönüştürülerek, yöneticiye sunulursa, o zaman bu sisteme "yönetim bilişim sistemleri" denir.


Yönetim bilişim sistemlerinin çeşitli kaynaklarda çok sayıda tanımı yapılmıştır. " Yönetim bilişim sistemleri bir işletmede yöneticilere işlemlerde ve karar alma işlemlerinde yardımcı olmak üzere geliştirilmiş sistemlerdir."

Bir işletmede gereksiz ve işe yaramayan bilgiler yerine, düzenli ve doğru bilgilerin oluşturulması çok önemlidir.İşletmedeki veri ve bilgilerin işe yarar hale getirilmesi "Yönetim Bilişim Sistemleri" tarafından sağlanmaktadır.

Çeşitli yönetim kademelerinde çalışan yöneticilerin, sadece kendi görevleri ile ilgili bilgiye gereksinimleri vardır. Yönetim bilişim sistemleri sayesinde, işletmenin işleyişi planlanır, iş akışı kontrol edilir ve işletmenin geleceği ile ilgili kararlara yardımcı olacak çeşitli raporlar oluşturularak yöneticilere sunulur.


Yönetim Bilişim Sistemlerinde Temel Kavramlar
Veri, enformasyon ve yararlı bilgi kelimelerinin sıklıkla aynı anlamda kullanıldığını biliyoruz.Şimdi bu kavramları sırasıyla inceleyelim.

Veri (Data)
Veri için dünya gerçekleri diyebiliriz.Örnek; uzun boylu sarı saçlı mavi gözlü biri olduğumuzu varsayalım.Bu özelliklerin tümü veridir.Veri ham olarak bulunan ve bu şekli ile herhangi bir yarar sağlamayan nesnel gerçeklerdir.Bilginin işlenmemiş halidir.Aynı zamanda insanların anlayabileceği ve kullanabileceği şekilde düzenlenmeden önceki ham gerçekler yığınıdır denebilir.


Enformasyon (Information)
Enformasyon olarak adlandırılan bilgi çeşitli yollardan elde edilecek gerekli yerlere taşınır ve farklı zamanlarda farklı kullanıcılar bu bilgilere erişebilirler.Veriden bilgiye ulaşmanın yolu enformasyondan geçmektedir.Enformasyon için veriye, bilgi içinde eformasyona ihtiyacımız vardır.

Veri ilişkilendirilerek anlam verilmektedir.Bu anlam yararlı olabilir, ama olmak zorunda değildir.Bilgisayar dilinde bir ilişkisel veritabanında depolanan veriden bilgi oluşur. 

Bu durumda enformasyon için aşağıdaki ifadeleri kullanabiliriz.

  • Enformasyon, verinin anlamlı hale dönüştürülmüş şekline denir.
  • Enformasyon, düzenlenmiş ve depolanmış veriden oluşmaktadır.


Yararlı Bilgi (Knowledge)
Yararlı bilgiyi beynimizde kurduğumuz fiziksel bir dünya haritası gibi düşünebiliriz.Bu şekilde düşündüğümüz zaman bir şeylerin nerede olduğunu bilmemize yardımcı olmaktadır.Ayrıca inandıklarımız ve beklentilerimiz de devreye girer. Şuan yaparsam, muhtemelen şu sonucu alacağım gibi düşünmeye başlarız.En önemlisi beyin, tahminleri, inandıklarını, hafızadaki bilgileri ve fikirleri dev bir ağın içine bağlar.Bu gerçek dünyanın kendisi değil, bizim kararlarımıza dayalı bir haritadır.Beynimiz, deri, ağız, burun, kulak ve gözlerden gelen sinyallerle bu haritayı günceller. Her şey beynin içinde toplanır.Bilgisayarlar yapay beyinler değildir.Onlar ne işlem yaptıklarını bilmezler.Siz onlara ne yapacağını açıklamazsanız, bağımsız olarak, kararlara dayalı işlemleri yapamazlar.Beynin bu bilgiyi oluşturmak için kullandığı, veri ve enformasyon olmak üzere iki kaynak vardır. Enformasyon olarak adlandırılan bu bilgiler analiz edilerek yararlı bilgi haline getirilir ve ilgili birimlerin ya da yöneticilerin kullanımına sunulur.

Bilgi için aşağıdaki tanımları yapabiliriz.

  • Bilgi, enformasyonun uygun bir şekilde toplanmasıdır.
  • Bilgi kişisel deneyimler, önceki bilgiler, değerler ve amaca yönelik enformasyonun bir bileşimi olarak tanımlanabilir.
  • Bilgi; özel bir amaca uygun olarak, çeşitli tabloların ve raporların düzenlenerek yöneticilerin ve çeşitli kullanıcıların yararlanması için hazırlanmaktadır.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder